Rydym wedi ymateb i ymgynghoriad Llywodraeth Cymru ar yr Economi Gylchol.
Roedd yr ymgynghoriad yn edrych ar gynigion ynglŷn â’r modd y gall Cymru:
- symud tuag at ddyfodol diwastraff erbyn 2050
- graffu ar sut rydym yn defnyddio adnoddau
- annog ailddefnyddio, atgyweirio ac ailweithgynhyrchu cynnyrch a deunyddiau
- gwneud y defnydd gorau o gyfleoedd economaidd a chymdeithasol economi mwy cylchol.
Mae’r sector gwirfoddol wedi bod ar flaen y gad wrth greu a hybu’r economi gylchol. Mae hynny’n cynnwys mentrau byd-eang megis ‘Freecycle’, yn ogystal â siopau elusen a llu o fentrau cymdeithasol lleol.
Yn ein hymateb, nodwn:
- Fod angen annog newid hirdymor mewn ymddygiad er mwyn cynorthwyo cynhyrchwyr i roi mwy o ystyriaeth i ailddefnyddio ac ailgylchu deunyddiau.
- Dylai buddion cymunedol fod yn ofynion craidd mewn cytundebau, yn hytrach nag ychwanegiadau dymunol yn unig.
- Carem weld Llywodraeth Cymru yn cyflwyno’r hyn y gobeithiant ei weld yn dod o’r adolygiad o’r tâl am fagiau siopa cyn iddo ddechrau, ac yn cynnwys y sector gwirfoddol mewn unrhyw drafodaethau ynglŷn ag unrhyw newidiadau i’r tâl yn y dyfodol.
- Rhaid i Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol fod yn greiddiol i Strategaeth Economi Gylchol newydd er mwyn sicrhau cynnydd tuag at y saith Nod Llesiant.
- Byddem hefyd yn disgwyl i’r Strategaeth gael ei hymgorffori â’r nod o waith teg ac economi gynhwysol fel disgrifiwyd yn y Bil Partneriaeth Gymdeithasol.
- Mae dod â chymunedau a busnesau at ei gilydd i weithredu ar y cyd yn hanfodol. Fodd bynnag, rhaid sicrhau mai ychydig, os o gwbl, o fiwrocratiaeth ychwanegol sydd ynghlwm wrth y broses gan y gallai hynny ddal yn ôl gweithgarwch a ddylai ffynnu o ganlyniad i’r Strategaeth.
- Mae’n bwysig bod Llywodraeth Cymru yn cefnogi mentrau sy’n bodoli eisoes yn ogystal â rhai newydd, neu gallem weld sefyllfa lle bydd mudiadau’n gwneud yr un gwaith ac yn cystadlu am yr un potiau arian.
- Mae cyllid craidd i brosiectau yn hanfodol er mwyn i’r mudiadau hynny fedru talu rhent, talu costau staffio, prynu cerbydau a thalu unrhyw gostau angenrheidiol er mwyn cychwyn arni.
Gallwch ddarllen yr ymateb llawn yma.