Mae CGGC wedi bod yn cefnogi mudiadau gwirfoddol yn y sector iechyd a gofal cymdeithasol ers dechrau’r 1930au. Er enghraifft, yn ystod cyfnod y dirwasgiad yn Ne Cymru, talodd CGGC am nyrsys ardal (a oedd yn costio £100 y flwyddyn) a chefnogodd ddosbarthiadau cadw’n heini i fenywod.
Ar hyn o bryd, mae’r sector yn cyflogi oddeutu 48,500 o bobl yn y sector iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru, a llawer mwy fel gwirfoddolwyr. Gyda’i gilydd, mae 25% o aelod fudiadau CGGC yn darparu gwasanaethau gofal a chymorth ar gyfer y gymuned, fel gwneud addasiadau i dai er mwyn sicrhau bod cleifion yn cael eu rhyddhau o’r ysbyty’n amserol neu er mwyn galluogi pobl i aros yn eu tai yn hytrach na symud i lety amhriodol neu anghyfarwydd, cynorthwyo a hwyluso mynediad at ymyriadau anfeddygol neu’n darparu seibiant a/neu ofal diwedd oes.
Mae CGGC yn chwarae rhan hanfodol yn y gwaith o gynorthwyo mudiadau gwirfoddol i gyflenwi a gweithredu polisïau a deddfwriaeth iechyd a gofal cymdeithasol penodol, gan gynnwys:
- cydlynu deialog a chynrychiolaeth y sector gwirfoddol mewn cyfarfodydd lefel uchel, fel y Grŵp Cynllunio Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Llesiant
- sicrhau bod yna sector gwirfoddol effeithiol sy’n gallu dylanwadu ar y gwaith o drawsnewid y sector iechyd a gofal cymdeithasol
- gweithio gydag eraill i greu gweledigaeth ar gyfer gwerth cymdeithasol.
DEDDFWRIAETH A PHOLISÏAU SY’N BENODOL I GYMRU
Mae Llywodraeth Cymru yn awyddus i newid y ffordd y caiff gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithas eu darparu ledled Cymru. Golyga hyn bod yn rhaid i fudiadau gwirfoddol gymryd sylw o ddau ddarn pwysig o ddeddfwriaeth arloesol ac ymateb iddynt, sef Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 a pholisïau fel Cymru Iachach sy’n unigryw i Gymru.
Mae Llywodraeth Cymru eisiau symud y pwysau oddi ar ofal sylfaenol, eilaidd a hirdymor a’i gyfeirio tuag at y gymuned a mynediad at ymyriadau anfeddygol. Mae gan fudiadau gwirfoddol rôl allweddol i’w chwarae yn y gwaith o wthio’r newid diwylliannol hwn ymlaen, yn enwedig gan ystyried eu gallu i ddefnyddio gweithlu cyflogedig a gwirfoddol i:
- ddarparu gwasanaethau gofal, cymorth ac eirioli
- cyfeirio pobl a mudiadau at yr wybodaeth sydd arnyn nhw ei hangen
- rhannu gwybodaeth leol am anghenion heb eu diwallu, er mwyn datblygu gwasanaethau newydd neu newid rhai cyfredol am y gorau.
Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014
Mae’r Ddeddf hon yn darparu fframwaith cyfreithiol er mwyn trawsnewid y ffordd y caiff gofal a chymorth ei chynnig i oedolion a phlant mewn angen, drwy hyrwyddo:
- gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol integredig
- mwy o annibyniaeth, fel bod gan bobl lais cryfach a mwy o reolaeth
- mwy o ryddid, fel y gall pobl benderfynu ar y mathau o gymorth sydd eu hangen arnynt
- gwasanaethau cyson o safon uchel ledled Cymru.
Cliciwch yma i gael y manylion llawn.
Cymru Iachach
Polisi a ddatblygwyd gan Lywodraeth Cymru ym mis Mehefin 2018 yw ‘Cymru Iachach’. Hwn yw ymateb Llywodraeth Cymru i’r Adolygiad Seneddol o ‘Ddyfodol Hirdymor Iechyd a Gofal Cymdeithasol, Chwyldro o’r Tu Mewn: Trawsnewid Iechyd a Gofal yng Nghymru’. Cylch gwaith yr Adolygiad oedd cynnig argymhellion ar sut gellid ail-alinio gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol er mwyn rheoli galwadau’r presennol a galwadau’r dyfodol.
Mae’n ceisio symud gwasanaethau allan o ysbytai ac i gymunedau a chynorthwyo pobl i fyw bywydau iach a hapus, gan sicrhau eu bod yn cadw’n iach yn eu cartrefi. Mae Llywodraeth Cymru wedi amlinellu tro ar ôl tro pa mor bwysig yw’r sector gwirfoddol o ran gwireddu ei gweledigaeth yn llwyddiannus, ac mae wedi creu Cronfa Drawsnewid o £100 miliwn.
I gael manylion llawn Cymru Iachach, cliciwch yma.
GOFYNION POLISI IECHYD A GOFAL CYMDEITHASOL CGGC
Rydyn ni’n ymgyrchu dros gael y canlynol i fudiadau gwirfoddol:
- Mwy o gyllid i gynnal gweithgarwch y sector gwirfoddol
- Mwy o gydgynhyrchu; lle gall dinasyddion a gofalwyr ddiwallu eu hanghenion drwy ddatblygu eu gwasanaethau gofal a chymorth eu hunain
- Buddsoddi mewn arweinyddiaeth
- Cryfhau cydberthnasau rhanddeiliaid
- Cynorthwyo pobl i ddefnyddio Taliadau Uniongyrchol
- Mwy o waith ymchwil ar weithlu’r sector gwirfoddol – cyflogedig a di-dâl
- Fforymau Gwerth Cymdeithasol Gweithredol
- Offer gwerthuso traws-sector.
ASTUDIAETHAU ACHOS
Hwb Cymorth Cynnar Sir y Fflint
Darllenwch am ymateb amlasiantaeth i deulu lle mae achosion wedi bod o brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod a/neu gam-drin domestig neu esgeulustod, ond lle nad oes unrhyw un o’r achosion wedi cyrraedd y trothwy ar gyfer ymyrraeth statudol neu gyfeiriad diogelu eto.
Darllenwch am y grŵp menywod a merched a arweinir gan gleifion a ddechreuodd ei fywyd fel tudalen Facebook ar ddiwedd 2014. Erbyn hyn, mae wedi’i drawsnewid i fod yn ymgyrch sy’n ceisio cael gwasanaethau gwell i fenywod yn gyffredinol, gan gynnwys materion sy’n ymwneud â cham-esgor, y menopos a Syndrom Ehlers Danlos.
Darllenwch am y ffyrdd y mae’r elusen genedlaethol, Aren Cymru, wedi symud yn gyflym i ymateb i Covid-19 ac wedi cynnig gwasanaethau personol i bobl sy’n byw â chlefyd yn yr arennau.
Cysylltwyr Cymunedol, Cymdeithas Mudiadau Gwirfoddol Powys (PAVO)
Darllenwch am y Cysylltwyr Cymunedol, a gysylltodd â’r Groes Goch Brydeinig, Age Cymru a hyd yn oed y dafarn leol er mwyn helpu cwpwl mewn oed, fel y gallai’r wraig gael ei rhyddhau o’r ysbyty a gwella’n briodol yn ei chartref.
Bywydau Gwell: Cydgynhyrchu Cymorth Anableddau Dysgu yng Ngwent
Darllenwch am brosiect cymorth anableddau cydgynhyrchiol, lle cafodd pobl ag anableddau dysgu eu trin yr un peth â staff cyflogedig Pobl yn Gyntaf Torfaen. Gyda’i gilydd, gwnaethant ddefnyddio cryfderau ei gilydd i ddatblygu gwasanaethau i ddiwallu anghenion eu cymuned.
Age Connects Morgannwg: Addasu i Heriau Bywyd – Covid-19, Llifogydd a Thorri Ewinedd
Darllenwch sut y gwnaeth Age Connects Morgannwg addasu eu gwasanaethau i ymateb i lifogydd a chefnogi pobl sy’n cysgodi.
Tide (together in dementia everyday)
‘Y rhwystr fwyaf i’w goresgyn yn ystod Covid-19 fu’r ffaith i ni golli amser a gwagle personol. Gan i wasanaethau gael eu diddymu, ar ben y cyfyngiadau symud, fe’u gwaed yn amhosibl i ni gael toriad o’r gofalu.’ Darllenwch am yr hyn y mae Tide wedi bod yn ei wneud i barhau â chymorth hanfodol i ofalwyr.
