Mae’r sector gwirfoddol yng Nghymru yn cyflogi oddeutu 59,000 o bobl yn y sector iechyd a gofal cymdeithasol*, ac mae llawer mwy yn wirfoddolwyr. Gyda’i gilydd, mae 25% o aelod-fudiadau CGGC yn cynnig gwasanaethau gofal a chymorth i’r gymuned mewn rolau fel gwneud addasiadau i’r cartref, cludo pobl yn ôl ac ymlaen o apwyntiadau ysbyty, a rhoi seibiant a/neu ofal diwedd oes.
Mae Prosiect Iechyd a Gofal CGGC yn chwarae rôl hanfodol mewn cefnogi mudiadau gwirfoddol ledled Cymru drwy:
- Fod yn gyfaill beirniadol i yrru gwelliannau mewn polisi ac arferion
- Dadlau dros fuddsoddiad cynaliadwy yn y sector er mwyn adeiladu capasiti ac ateb y galw am wasanaethau
- Galluogi’r trydydd sector i ddangos ei werth a chynllunio yn unol â hynny
- Cysylltu mudiadau’r sector â’i gilydd a chyda’r system iechyd a gofal
Mae Prosiect Iechyd a Gofal CGGC yn hwyluso nifer o rwydweithiau sy’n cynnig gwybodaeth, cymorth a chyfleoedd rhwydweithio i’r trydydd sector a gwirfoddolwyr.
- Grŵp Cynllunio Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Llesiant y Sector Gwirfoddol: Mae’r rhain yn cwrdd pedair gwaith y flwyddyn i drafod materion sy’n ymwneud ag iechyd a gofal cymdeithasol, ac yn paratoi ar gyfer eu cyfarfodydd ddwywaith y flwyddyn gyda’r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol a’i dirprwyon.
- Helplu Cymru: Rhwydwaith o bartneriaid yw’r rhain sy’n gweithio ar godi proffil a rôl strategol gwirfoddoli yn y maes iechyd a gofal cymdeithasol.
- Rhwydwaith Ymchwil Cymru Gyfan i Bresgripsiynu Cymdeithasol: Nod hwn yw gwella iechyd a lles cymdeithas drwy ymchwilio i bresgripsiynu cymdeithasol a’i werthuso. Mae’n rhwydwaith o fwy na 350 o ymchwilwyr ac ymarferwyr yng Nghymru sydd â diddordeb mewn presgripsiynu cymdeithasol.
Os hoffech wybod mwy am y rhwydweithiau hyn, neu ddod yn aelod, anfonwch e-bost at iechydagofal@wcva.cymru.
DEDDFWRIAETH A PHOLISIAU
O fewn y maes iechyd a gofal cymdeithasol, mae deddfwriaeth a pholisi arloesol ac unigryw i Gymru y dylai mudiadau gwirfoddol gymryd sylw ohonynt, sef Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 a Chymru Iachach. Mae’r Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) yn cyflwyno fframwaith cyfreithiol i drawsnewid y ffordd y cynigir gofal a chymorth i oedolion a phlant mewn angen. I gael rhagor o wybodaeth am y Ddeddf hon, Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol ac eraill, ewch i’n tudalen Deddfwriaeth.
Dogfen bolisi gan Lywodraeth Cymru yw ‘Cymru Iachach’ sy’n ceisio symud gwasanaethau allan o’r ysbyty ac i mewn i gymunedau a chynorthwyo pobl i fyw bywydau iach a hapus, gan sicrhau eu bod yn cadw’n iach yn eu cartrefi. Darllenwch y manylion llawn ar ein tudalen Cymru Iachach.
ASTUDIAETHAU ACHOS
Mae’r ddau fudiad anhygoel hyn yn siarad am fuddion gwirfoddoli i iechyd corfforol a meddyliol, i’r gwirfoddolwyr eu hunain a’r rheiny sy’n dibynnu ar eu gwasanaethau.
Cipolwg ar yr effaith y gall celcio ei chael a’r effaith y mae un gwirfoddolwr gyda ‘Holistic Hoarding’, Kevin, wedi’i chael ar y rheini y mae’n eu helpu.
Mae Helen a Christine o fudiad Cŵn Cymorth Cariad yn siarad am y gwahaniaeth enfawr y gall eu cŵn eu gwneud i breswylwyr ysbyty hirdymor.
Sut mae cymdeithion diwedd oes gwirfoddol ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan yn cefnogi teuluoedd mewn angen.