Mae’r Pwyllgor Argyfyngau Brys (DEC) wedi lansio apêl frys mewn ymateb i ddaeargryn dinistriol Myanmar wrth i aelod-elusennau ar lawr gwlad ddarparu cymorth hanfodol.
Ar ddydd Gwener 28 Mawrth 2025, cafodd Myanmar ei tharo gan ddaeargryn a oedd yn mesur 7.7 ar y raddfa Richter. Mae nifer y rhai sydd wedi’u lladd yn parhau i godi, a channoedd o bobl yn parhau i fod ar goll yn dilyn y daeargryn cryfaf i daro’r wlad ers degawdau. Mae miliynau o oroeswyr wedi’u gadael heb loches ddiogel, bwyd, dŵr glân na gofal meddygol.
Mae’r Pwyllgor Argyfyngau Brys (DEC) wedi lansio *apêl frys i gefnogi ymdrechion elusennau DEC i roi cymorth ym Myanmar.
CRYNODEB O’R SEFYLLFA DDYNGAROL
- Amcangyfrifir bod hyd at 10.1 miliwn o bobl wedi profi dirgryniadau cryf a chryf iawn a 7,000 o bobl wedi profi dirgryniadau nerthol.
- Amcangyfrifir bod angen cymorth dyngarol ar 19.9 miliwn o bobl.
- Mae plant ymysg y rhai sydd wedi’u heffeithio fwyaf.
- Mae arweinwyr milwrol Myanmar wedi cyhoeddi argyfwng ar draws chwe rhanbarth.
Roedd pobl Myanmar eisoes yn wynebu argyfwng dyngarol difrifol. Roedd un rhan o dair o’r boblogaeth angen cymorth dyngarol. Nawr mae’r sefyllfa’n drychinebus.
Amcangyfrifwyd fod 3.5 miliwn o bobl eisoes wedi’u dadleoli’n fewnol ledled Myanmar, gyda nifer yn byw mewn llochesau dros dro, gwersylloedd anffurfiol neu jynglau lle maen nhw’n wynebu prinder difrifol o wasanaethau ac adnoddau sylfaenol fel bwyd a dŵr glân.
Serch yr heriau di-ri, mae elusennau DEC wedi bod yn gweithio ym Myanmar ers degawdau. Mae ganddynt sylfaen gref o bartneriaid lleol yn y cymunedau a effeithiwyd sy’n gallu ymateb yn gyflym. Mae yna angen taer am fwy o arian i ehangu eu gwaith a chyrraedd y bobl fwyaf agored i niwed.
SUT MAE AELOD-ELUSENNAU DEC YN YMATEB
Lloches
- Sefydlu llochesau dan arweiniad y gymuned i’r cymunedau a effeithiwyd, menywod a phlant yn bennaf, fyw ynddynt.
- Dosbarthu eitemau lloches brys ac eitemau nad ydynt yn fwyd.
Bwyd
- Dosbarthu bwyd i gymunedau, i aelwydydd yn uniongyrchol neu drwy fentrau ymateb cymunedol.
Dŵr, glanweithdra a hylendid
- Dosbarthu dŵr yfed glân.
- Dosbarthu pecynnau glendid ac urddas gan ddefnyddio stoc a storiwyd yn rhywle ymlaen llaw.
Arian amlbwrpas
- Mae aelodau wedi dechrau dosbarthu arian parod i aelwydydd.
Iechyd
- Dosbarthu pecynnau cymorth cyntaf i wersylloedd a darparu gwasanaethau meddygol drwy glinigau symudol.
- Dosbarthu meddyginiaethau brys a dyfeisiadau cynorthwyol fel cadeiriau olwyn.
Diogelu
- Gwasanaethau iechyd meddwl i gymunedau a effeithiwyd gan y daeargryn.
- Cymorth i blant a anafwyd gan y daeargryn.
LLYWIO AMGYLCHEDD HERIOL
Mae gan aelod-elusennau DEC bresenoldeb hirsefydlog ym Myanmar ac maen nhw eisoes yn cefnogi cymunedau sydd wedi’u heffeithio.
Roedd 14 o’r 15 o aelod-elusennau DEC eisoes yn gweithio ym Myanmar yn uniongyrchol neu drwy bartneriaid lleol a chenedlaethol, ac maen nhw yn y rhanbarthau a effeithiwyd waethaf gan y daeargrynfeydd. Maen nhw wrthi’n asesu’r sefyllfa gyda’u partneriaid lleol a chenedlaethol ar hyn o bryd, a rhai ohonynt eisoes yn dechrau ymateb pan fydd yr anghenion yn amlwg.
Mae partneriaid lleol yn rhan allweddol o unrhyw ymateb gan DEC. Mae gan aelod-elusennau DEC gysylltiadau lleol cryf â’r gymuned, arweinwyr crefyddol a hynafgwyr, ac maen nhw wedi negodi mynediad yn lleol er mwyn sicrhau y gallant gael cymorth i’r rheini sydd ei angen fwyaf. Mae’r cydberthnasau hyn yn helpu i sicrhau bod cymorth yn cyrraedd y derbynyddion dan sylw.
Mewn ymateb i’r prinder difrifol o wasanaethau ac adnoddau sylfaenol fel bwyd a dŵr glân, mae aelod-elusennau yn addasu yn barhaus i ddefnyddio’r holl lwybrau posibl i gael nwyddau i Myanmar. Maen nhw’n sefydlu warysau mwy datganoledig ac yn ehangu’r capasiti sydd ganddynt i storio cyflenwadau hanfodol.
SUT I GEFNOGI’R APÊL FRYS HON
Mae’r daeargrynfeydd pwerus hyn ym Myanmar wedi achosi difrod trychinebus. Mae goroeswyr angen cymorth hanfodol ar frys. Cyfrannwch nawr.
Sut i gyfrannu
I gyfrannu ar-lein *ewch i wefan DEC.
Ffôn: 0330 123 0555 (Codir ffioedd rhwydwaith safonol)
I roi £10, anfonwch y gair CYMORTH ar neges destun/SMS i 70727. (Bydd y neges yn costio £10 ynghyd â chyfradd safonol eich rhwydwaith)
*Saesneg yn unig